La Usc di Ladins

En mercui, ai 17 de jügn 2020, dala mesa dles nü da doman, se dauriaral les portes dles scores altes te döta la Talia por i studënc candidac dl Ejam de Stat dles Scores Altes. Tratan les proes gnarál garantí dötes les desposiziuns de segurté. Chëstes informaziuns é gnüdes dades dala Ministra al’Istruziun, Lucia Azzolina. 
L’assessur provinzial por les scores ladines Daniel Alfreider dij che »al é nosc dovëi da sostigní i jogn y les jones che fajará chësta proa te n momënt particolar, a na manira che ai podará afronté chësta proa cun n sentimënt plajor y profescional. La emergënza á mudé daldöt les modalités dl ejam che resta n passaje fondamental dla vita scolastica de vigni studënt: n ejam che reverda dötes les materies respetan le percus che vigni maturant/a á porté inant ti 13 agn de scora«. 

Pëis ai ultimi trëi agn de stüde 
L’Ejam de Stat gnará tigní por ca. 1 ora da pert de sis rapresentantes o rapresentanc dl Consëi de classa cun la studënta o le studënt; dla comisciun fajará pert na presidënta o n presidënt che vëgn da defora. La proa a usc reverda de plü materies che an podará colié öna cun l’atra. Por la valutaziun dl ejam podará la comisciun dé indöt 100 punc. Por le percurs scolastich individual di ultimi trëi agn de scora alta ciafará la studëntes/i studënc indöt 60 punc: 18 por la terza classa, 20 por la cuarta classa y 22 por la cuinta classa. Cun i atri 40 punc gnarál valuté la proa a usc tratan l’ejam. 

Modalités dl ejam 
La proa a usc metará man cun la discusciun de n laur scrit arjigné ca dal studënt sön les materies spezifiches dla scora y jará inant cun la interpretaziun de n test de leteratöra taliana y todëscia. Spo messará le/la candidata/ le candidat se dé jö cun na vjiun interdisziplinara cun materiai dá dant dala comisciun. Dla proa a usc fej ince pert na relaziun dla candidata/ dl candidat de sües esperiënzes de practicum tratan l’ann dla scora alta y na discusciun sön i temesc liá ala zitadinanza. 

Infos ales scores ladines 
Dötes les direziuns dles scores altes ladines gnará informades ti dis che vëgn da na zircolara che contëgn les particolarités dl ejam, indicaziuns plü avisa sön la prozedöra por la valutaziun y les norms de segurëza scirtes dant. 
L’assessur provinzial por les scores talianes Giuliano Vettorato dij che »ince cun de gran dificoltés y cun la mancianza de parores tleres da pert dl Ministér, á ince les scores talianes le dovëi da garantí l’ejam de stat cun dötes les forzes a desposiziun. I ciarun da ativé düc i mesums che i ún a desposiziun por che les studëntes y i studënc pois se arjigné ca cun crëta ala proa a usc.« 
L’assessur provinzial por les scores todësces Philipp Achammer dij che »i componënc dla comisciun conësc sües studëntes y sü studënc y sá ciünes che é les tematiches tratades tratan l’insegnamënt fat a ciasa o tres le computer cun la didatica a destanza. L’ejam resta na verifica seriosa dles competënzes y dles conescënzes dles candidates y di candidac.« 

102 studënc y studëntes 
Atualmënter él 102 studënc y studëntes tla cuinta classa dles scores altes tles valades ladines de Südtirol, de chisc 23 scric ite tl Lizeum d’Ert, 43 tl ITE da Urtijëi y 21 a La Ila; 14 scolars fej la cuinta tlassa di Lizeums a La Ila. Tla scora profescionala por l’ artejanat artistich da Urtijëi tolará pert un n scolar al ejam de Stat. 

L’assessur Daniel Alfreider en cunt di Ejams de Stat 
»I ciarun da fá le poscibil por ti garantí ai studënc dötes les informaziuns nezesciares por se arjigné ca te na manira otimala ala proa dl Ejam de Stat. Cun chësc ejam vëgnel stlüt j n percurs scolastich de 13 agn che i ún le dovëi da arjigné ca le miú che ara vá.« Co sará pa chësc ejam ai tëmps dl Coronavirus? »Al sará na proa che gnará dessigü recordada ciamó por tröc agn, porvia de chësta situaziun de emergënza. Do che al é rové sëgn les desposiziuns ministeriales él sté nosta Intendënza y les direziuns che á atira metü man la planificaziun por les scores altes ladines. 
Porchël oressi rengrazié sides les studëntes y i studënc por la colaboraziun te chësta situaziun de emergënza y ince les professuries, i professurs y düc i surastanc dla scora ladina por la preparaziun profescionala.« (Comunicat dla Ajentöra stampa provinziala)