N bel gherdëina

Data

12 de otober 2020

Galaria retrac

Grandeza scritura

riduci dimensione font aumenta la dimensione del font

Social

FacebookTwitterGoogle Bookmarks
Ulësse jì ite sun la situazion culturel-linguistica de nosc ladin-gherdëina te nosta valeda, auzan ora la situazion de Urtijëi. L me sà bën plutosc burt y nce dalaimel a messëi dì che cun l rujené gherdëina iela feter »ala diaula« stleta. L ie feter da miné che son te n luech fulestier. Y nosc seniëures messerà bën suvënz dì: »Ma chisc mutons ne n'ie pu nia plu ladins, l gherdëina ie tlo bën bele mort ora!«
L ie bën burt y da desplajëi che de tei mëndri che rejona gherdëina, coche l fova normal plu da giut, ie al didancuei deventà zeche che ie rie da udëi. Nscila iela mefun de facto, nce sce la retorica y na cërta ipocrisia di granc uel scialdi gën fé ora dut autramënter, se ngianan sé nstësc. Ulon mpo
tré na rissa sot a chësta situazion de nosc ladin-gherdëina tl terzo milené nsci melciafieda, sce n uel udëi l mond di juesc y dla cunvivënza de chisc mëndri y vester senzieres. No pa?
Cun chësta analisa dla realtà linguistica pra chëi che vën do, ne ulessans te deguna maniera se tò a dì che l ne sibe nia n bel gran grum de granc y de grandes che sà da tò ca nosc gherdëina te na maniera defin al'autëza, nsci che i nes fej pensé: »Ma chësc ie pu l mascimo dl bel, ce bon gherdëina!« Propi na situazion linguistica ladina che fej cialé ca y ulache n pudëssa y ulëssa feter ti auzé l ciapel a chësta persones, ti fé na lauda senziera. Chësta jënt da na boniscima rujeneda ladina ie sambën da abiné te lëures che à da n fé cun i media, radio y televijion, ma nce tl lëur de nosta plu sortes de artejanat, ulache l gherdëina ne n'ie, dala bona tradizion, nia jit perdù. Bravi, bravi: da laudé dassënn ie duta chësta persones che porta inant te na maniera scialdi spontana y naturela chësta realtà culturela ladina plëina de storia y de valores arpei!
Ulësse auzé ora de chësc viers nosc jurnalista de Radio Gherdëina Fabian Rabanser y tl medemo radio nce la jëuna Romina Planker de Sëlva, ma nce l bel ladin-badiot dla ntendënta Edith Ploner, che ie sciche na stëila lucënta tl firmamënt dla rujeneda ladina.  (Oscar Prinoth dl Rezia, Urtijëi)

Galaria retrac