Le falimënt dla politca

Data

05 de november 2020

Galaria retrac

Grandeza scritura

riduci dimensione font aumenta la dimensione del font

Social

FacebookTwitterGoogle Bookmarks
La politica sciöche ert dla gestiun dla »res publica« desmostra vigni de deplü so falimënt. Ara é tles mans dles categories che ciara vignöna de se fá sü interesc. Vigni dezijiun plü che da fondamënta é basada sön l'interes de chësta o de chësta atra categoria. Mo la politica mëss pro süa definiziun chirí la soluziun che porta al maiú interes general, deache la soma di interesc de vigni categoria o grup de interes ne corespogn nia al maiú interes general. Dit chësc, vëigon cis te na situaziun de dificolté – sciöche chësta gaujada dal Covid – che al é n düc cuntra düc.
Le Govern cun sü decrec che se scuntra cun les regiuns, che al intern se scuntra danü cun i comuns, al intern de chi se scuntra spo les categories desvalies y intratan ne éson nia bogn da archité sö le virus, che ne ará nia chësta grandiscima mortalité mo che impifa sö le sistem sanitar da un n vers y dal ater costa ince n numer de vitimes, cis danter les persones plü debles che na sozieté zivila dess evité.
Chël che vëgn a löm, é che zënza na gestiun unitara che ciares al maiú interes general, ne nen gnarunse nia fora, ajache le cunt economich á impormó da gní. Gnanca chiló ne bastarál la politica dles categories, cun vignöna che ciarará da trá ega pro so morin, che portará ma a tenjiuns y raforzamënt temporan de posiziuns. Te de te' situaziuns, por nen gní fora plü co lauré dal veres dl'oferta, mëssel gní lauré dl vers dla domanda; al dess gní raforzé la forza de cumpra – chësc pón ma fá arbassan les cutes, y chësc é ma poscibil sce le publich dá fora damí y te na manira plü efiziënta i scioldi.
Mo por fá chësc, ól ester che an intënes te n'atra manira la politica, no sciöche ara é gnüda intenüda ultimamënter, sciöche na arena por porté inant interesc de categoria. Al é important che la res publica vëgnes gestida cun na vijiun globala, olache vignun dess porté so contribut, che dess indere ester n contribut inteletualmënter lëde, zënza fins ascognüs do ia.
Por che la politica pois se trá sö dal falimënt te chël che ara é rovada, ól imprömadedöt ester n mudamënt cultural. Tles ultimes desënes de agn án podü osservé n arbassamënt cultural general, de chël che i nen paiun sëgn les conseguënzes.
Le Covid y la gestiun dla pandemia n'á fat nia ater che s'l mostré te süa plü burta pert.  (Albert Pizzinini, Ladins Dolomites)

Galaria retrac