Rodaval y la rodes d'al didancuei

Data

18 de november 2020

Galaria retrac

Grandeza scritura

riduci dimensione font aumenta la dimensione del font

Social

FacebookTwitterGoogle Bookmarks
Dan n valguna enes ovi dat ju ala redazion de La Usc di Ladins na lëtra n con' dla gran tematica dla »Rodaval«. La realisazion de chësta ova mi spirt critich metù ora coche n gran scandul! Messon se damandé: ne n'iel pa nia na strambaria y feter na cossa scandalëusa che l vën realisà na trassa duta de peton y asfalt, cun leprò sambën nce puenc, da Puntives nchin te Plan? Na trassa che unissa pona resserveda mé a chëi dala rodes, acioche i ne vënie nia ntravaiei danter i auti y dut l rest che furnea sun streda. Chësc gran lëur va urmei bele inant dai ani (o miec: l ne va feter nia inant per d'uni sort de problems, sun chëi che ne ue nia jì ite). Duta la »cumedia« – vagon chësta parola – ti vën a custé al'aministrazion publica tan na gran strambaria che l ie propi l cajo de pudëi rujené de na situazion scandalëusa! N ne n'à nce no giapà na resposta n chësc cont da zachei. L muessa bën vester che n à tucà la brocia scialdi bën y a puntin, no pa?
Restan inant pra l argumënt dla rodes al didancuei, pudons y messons bën se fé dumandes n con' dl sistem y dla maniera plutosc ncherscëula y suvënz bën scialdi assurda dl jì cun la roda ti ani do l 2000. Cële de dé n stlarimënt n con' de chël che l jì cun la roda ie deventà. Tlo iel da pudëi dì che l ne n'ie feter nia plu rodes »normales«, de teles da messëi fé l muvimënt y sambën nce la fadia cun la giames y cun dut l corp, sciche l ie ti tëmps passei for stat. Al didancuei vëniel damprovia cumprà y njenià rodes scialdi cëres, che à coche carateristica chëla de avëi danter la doi rodes n njin de tecnologia che fej unì la roda scialdi pesocia, ma che à chëla, dijon mé »cualità«, de fé jì la roda cun na sauridanza y cun n »tempo« che ne n'ie feter nia da crëier. Nscila pòssen damprovia udëi de tei che va su per na streda nce drët ërta scialdi saurì y cun n sgors da messëi mé nsci cialé do y belau scassé l cë. Feter nia da capì coche n tel sgors vën arjont tan saurì. De chësta rodes »tecnologiches«, sce n uel ti dì nscila, ie nosc luesc y nosta cëses urmei plëines. L ie nce da pudëi usservé che suvënz n iel per la persones y per la families nia mé una, ma monce de plu de tel rodes! Ie pa dut chësc mo normal, cie che l jì cun la roda ie deventà te chisc ani? L ne n'ie plu nët nia coche l fova. Vëniel pa mo cumprà na roda tradiziunela pra chëla che la persona muessa, cun si giames y si forzes, cialé de ruvé nzaul?! Vester sons bën te n tëmp plutosc mat... ma nsci ie mefun te chisc nosc ani chësc bel sport de fadia, da duc y da dutes praticà cun gran sgors y zënza messëi fé n fregul de fadia.
No pa?  (Oscar Prinoth dl Rezia, Urtijëi)

Galaria retrac