»Vite in fuga«, veramënter da pië via

Data

09 de dezember 2020

Galaria retrac

Grandeza scritura

riduci dimensione font aumenta la dimensione del font

Social

FacebookTwitterGoogle Bookmarks
N film che ie unì tëut su te Gherdëina d'ansciuda dl 2019, cun n cast nia da puech, cun Anna Valle, Claudio Gioé y Barbara Bobulova. Audian chisc inuemes pòssen, coche pitla valeda che viv de turism, mé vester cuntënc che l film vën tëut su tlo da nëus, n »retlam debant« dijëssen. Duc aspitova ert sun l di canche chësc film fossa stat da udëi, nce ajache truep abitanc de Gherdëina ie unii trai ite, diretamënter o ndiretamënter, te chësc gran lëur. L n ie n valguni che à fat da »cumparida«, pona iel i ujins dla lueges ulache l ie unì tëut su, i sculeies dl ITE che à fat pea n valguna scenes y la diretëura che ti à metù a despusizion la scola, l n ie de tei che à metù a despusizion si cësa o si bar per mëter a jì chësc »triller« de familia. La »film crew« à durmì te n hotel a S. Cristina y à vivù danter nëus zitadins dla valeda per plu mënsc. N se à metù a despusizion dla »crew« per uni piculëza, perchël pòssen veramënter dì che n ie unii trai ite te chësta situazion ora dl solit y n ne udova nia l'ëura de udëi i resultac. L reghisser Luca Ribuoli ie nasciù tl 1969 a Alessandria y la gran pert de si films ie series TV, ulache ël ie un di plu prijei per chësta sort de produzions. Ël à fat films coche »La mafia uccide solo d'estate«, »Don Matteo« cun l gran atëur amà da nëus duc Terence Hill, »L'allieva« cun la bela atëura Alessandra Mastronardi y l ultimo si lëur ie »Un capitano« la storia dl jugadëur dl juech al palé Francesco Totti, tëut su chëst ann d'ansciuda. Chisc ie mé n valguni di films che Ribuoli à fat y perchël pòssen dì che l ne n'ie nia n reghisser da puech, coche n dij per talian »alle prime armi«, ma un che sà co y cie ti fé dì a si atëures.
Almanco nsci pudëssen miné.
»Vite in fuga« à da n fé cun na familia dal muet che à problems giuridics, mucia da si zità tl zënter dla Talia y muda si identità per se scuender dala polizai y da d'autra jënt che uel ti fé dl mel. La familia Caruana mucia a »Ortisei«.
Nchin tlo dut al ordn, n pudëssa dì: ce bel, i mucia a Urtijëi ulache feter uni patin, cun chël che te rejones, ulëssa se n mucé per unì a viver. Ma te chësc film ne vën Urtijëi nia metù te chëla lum che l se meritëssa, per si belëzes dla natura, la cura dla cëses y dl luech y nia per ultim per la populazion for pronta a se mëter a despusizion dl auter. No, te chësc film vëniel dit: »Come mai avete scelto proprio Ortisei per venire a viverci?« cun n tonn belau desprijënt, y la familia respuend: »perché abbiamo avuto problemi economici...«, sciche per dì »sambën che sce te ves sul cul vënies a sté te n "busc" coche Urtijëi, ajache iló abìnen pu da sté de cuatier belau debant!«
Te n'autra scena ti damanda na sculea cumpania de tlas dl mut dla familia Caruana, sce l jissa pa pea a na festa y ël ti respuend: »Si certo che ci vengo, non penso sarà peggio che stare a Ortisei...« o vel' dadetel. Te n'autra scena va l'oma Anna Valle a crì da lëur te na ustaria de Sëlva y l ost ti respuend: »Si certo ti assumo, ovviamente tutto in nero.«
Dijan vel' dadetel seméiel propi che te Gherdëina lëura OVVIAMENTE duc a fosch.
L ost tl film dij pona nce: »Qui tutti sanno l'italiano, fanno solo finta di non parlarlo«, fajan ora che son na populazion de »trogloditi« che rejona ngërt talian cun n seniëur, mé sce la muessa propi vester.
Chësc ie n film finanzià dal IDM Südtirol, na urganisazion penseda per purté inuvazion y prumozion a nosc luesc, cun l fin de mëter Südtirol tla miëura lum y ududa, coche l ie stat per ejëmpl tla serie »Un passo dal cielo« pra l lech de Braies, che à abù na fazion mediatica ora de mesura granda.
Sce l film po' plajëi o no, ne uei nia me tò a dì, ajache chël ie veramënter na cuestion de gusto, ma son dla minonga che chësta produzion ne ie nia stata bona, o ne à nia ulù mëter a lum la belëza de nosta valeda, no cun la registrazions y niancanó cun la paroles dites dai atëures.
Sciot, cun chëi scioldi ëssen veramënter pudù finanzië n gran retlam, che nes ëssa fat n BON retlam. Ma coche Oscar Wilde a dit »unfat sce de bën o de mel, basta che l vënie rujenà«.  (Ilse Runggaldier, La Stua, Sëlva)

Galaria retrac