La bona ulentà dl ulentariat (2a pert)

Data

04 de mei 2024

Galaria retrac

Grandeza scritura

riduci dimensione font aumenta la dimensione del font

Social

FacebookTwitterGoogle Bookmarks
Cie fajëssa pa nosta cumenanza zënza lies? Sce l ne fossa nia l ulentariat ne fóssel nia mesun ti pité ala jënt dl luech duc chëi servijes, aiuc y manifestazions che juda a miuré la cualità de vita. Ma l tëmp ie scioldi, vëniel dit, y la dumanda ie coche la se muderà tl daunì y dantaldut sce, cun l dat de fat che la vita vën for plu cëra, abineràn nce mo persones che dajerà ca si tëmp liede debant?
Doi avëi auzà ora la mpurtanza soziela dla lies te nosta cumenanza, jons a ti cialé plu avisa a ciunes che sibe la funzions efetives dla lies, spartides su te de plu categuries. On dit che l nteres partì da de plu persones ie la sumënza acioche na lia posse se definì. La majera cum­ pëida de lies, tulan ca l ejëmpl dl Chemun de Urtijëi, ie tl ciamp culturel. Tlo ons la lies storiches per definizion, coche p.ej. la Union di Ladins de Gherdëina, metuda su tl ann 1945, l Museum de Gher­ dëina, l Cor de Dlieja, l Circolo–Lia Mostra d'Ert, la Lia per Natura y Usanzes, la Lia dl Teater, la Mujiga y la Lia di guanc dla gherdëina. Chësta lies ie la seva prinzipela acioche duc i elemënc che juda a purté inant la cultura ladina ne vede nia perdui. La rujeneda ladina à tlo na funzion mpurtanta. Dantaldut ajache cun plajëi pòssen udëi coche la rujeneda ladina vën gën adurveda pra manifestazions, giaurides y sambënzënza pra la sentedes. Cossa nia for logica, sce n pënsa ai ani '70 o '80, canche l ladin univa suvënz sotmetù dal tudësch, cunscidrà na rujeneda plu »elitera«. L'adurvanza dl ladin tla lies ti dà prestije, l ie na testimunianza esplizita de coche l ladin dëssa se tò la lerch tla scu­ menciadives publiches. Danter ghesć o autoriteies da oradecà, che n vëija pra manifestazion ulache l vën rujenà ladin, n vëijen for de plu che se ralegrea a audì che l vën rujenà ladin, scebën che i ne ntënd nia o puech y nia.
La rujeneda devënta pra la lies cultureles n elemënt de...

L articul ie da liejer tla edizion nueva de La Usc di Ladins.

Ivan Senoner