La Usc di Ladins

L’aisciöda á porté les prömes mësses ai tëmps dl coronavirus, scebëgn che i fedei á indos le mascherot y stá dainciará dai atri. Intratan á daurí do les ostaries ince i pröms hotí. Ai 3 de jügn 2020 »tomará« la stlüta di confins dles regiuns dla Talia 
Al é domënia de Palsacrusc/ Assënza (ai 24 de ma 2020). Incö consint le tëmp da sté defora a dí la gran mëssa, n grup de stromënc a fle dla Musiga d’La Pli sona por ti surandé plü solenité ala zelebraziun. Atocades é les parores dl ploan Siur Klaus en chësc de che al vëgn recordé l’ascensiun de Gejú tl Cil. Al é sciöche jí a ciasa, chësc iade de Gejú te paraisc – insciö Siur Klaus, y al recorda che le Cil é davert a düc, y al é l’ultim travert de düc, ince de chi che ne ciafa degun alberch y ...

Cina ai 13 de setëmber sará ciamó da odëi les operes dla mostra coletiva d’ert "Trienala Ladina", metüdes fora tl Museum Ladin Ciastel de Tor.
Dai 19 de ma inant é le Museum Ladin indó davert. Baldi sará val’ salamënt dl’esposiziun permanënta stlüt al publich. An á por chësc orü tigní plü dí la "Trienala Ladina", mostra temporana te museum, che sará insciö da odëi cina ai 13 de setëmber 2020. Ara se trata de na mostra d’ert cun operes de artistes y artisć contemporans, che é gnüdes metüdes fora tl museum en gaujun dl proiet "Trienala Ladina 2019" dal titul "Le post é la lerch".
Chëra da sëgn é la sesta ediziun dla Trienala Ladina, ...

L é biśoin de comedà i pontes su ra Boite e ra Begontina: 'l é i projete e i sode da dorà alolo, che 'l é prescia. In comun 'l é chi da banda pizora che domanda, el capocomun responde
Ra noes de i pontes che toma 'es rua da duta r'Italia. I dis pasade i à fenì de fei su chel noo de Genova, agnó che 'l é morto 43 parsones, śa doi ane.

Deplù te la edizion dl 29 de mei

En referimënt al articul d'La Usc di Ladins cun le titul »Nou al léch sön Piz Sorega« publiché ai 15.05.2020 (y ince en referimënt ai ultimi articui gnüs fora söl »Alto Adige«) sintiunse le dovëi da injunté n valgönes informaziuns importantes che é ince gnüdes dites tratan la sentada dl Consëi de Comun de Badia, mo n'é nia gnüdes cuntades cina ala fin. Le tema dl léch de Piz Sorega é sté dessigü un di temesc plü cialc tl ultim Consëi de Comun. Al é gnü baié tröp sön la segurëza dla ...

L dutor Giuliano Piccoliori à metù a despusizion de La Usc di Ladins n valguna tabeles che ël à fat, n con’ dl svilup dl coronavirus te Südtirol.Damprovia iel sun la trëi tabeles da udëi l svilup di tampons positifs ntan i ades doi mënsc passei, pona tanc che ie morc y tanc che ie stac te terapia ntensiva ti spediei de Südtirol. L tëmp che l dutor Piccoliori à scrit su plu avisa ie dai 25 de merz inant. Cieche toma riesc tl uedl – per fertuna – ie che da duta trëi la tabeles vëniel ora coche i ...

Lucia Dellagiacoma, caposala de la infermieres sul teritorie de Fascia, à arjont n master su la reduzion del stress te la persones che vèrda via familiares con demenza.
Lucia Dellagiacoma dal Malghèr la é infermiera da 35 egn, la é caposala de l’assistenza teritoriala te Fascia, n post de gran empegn e responsabilità, apede chest l’à familia e ence n refuge de familia, na atività olache canche la pel la dèsc na man. Enceben dut chest, enstadì l’à arjont n master con n projet pilota  su la reduzion del stress te la persones che vèrda via familiares con demenza.

Ge aon domanà che la ne conte.

É fat n master de prum livel en medejina complementara, n setor ...

I imparun de nü y renfrescun nostes conescënzes te nostes ciases y families cun aurela cörta y n passatëmp plajor. Les respostes gnará publicades tla ediziun de La Usc di Ladins te otedé y ince sön chësc sit www.lausc.it – olache le jüch jará inant cun le Stomat nr. 10
Les domandes nöies dl Quiz Nr. 9

1) Ci te dij pa l’inom Verena von Stuben?
2) Ci ó pa dí "borjöla"?
3) Olá êl pa da n tëmp n garber?
4) I capuzineri petlâ dandaía smalz. Ci dêi pa ca lassura? 
5) Tan vedla é pa la stlopetara d’Al Plan?
6) Mareo tin dui primac söla litra dles gran ciampanes. Öna é alaleria sön n col, l’atra sön n ciampaní? Olá pa, tan pësa pa les döes ciampanes?
7) Ci artist conesciü de Badia é pa jü a sté foran Bayern y nes á lascé dan da n ann?
8) Che ê pa Lipo dai orghi?
9) Tan ...

La Cronica dla Val Badia, dada fora dala Uniun Ladins Val Badia, é indó danman, cun n gröm de fac y avenimënc sozedüs ti paisc de nosta valada
Pici y gragn s’la inconforta tres indó da podëi platerné tla cronica dla Val Badia y ince en chësta aisciöda éra tan inant! I cronisć á rové da scrí, le letorat é porté a fin, la grafica stimenëia y le Sas dla Crusc 2019 é stampé!
I savun che tröc aspeta ert, porchël metará man i colaboradus dla Uniun di Ladins da porté fora le Sas dla Crusc 2019 te ostes ciases dala proscima edema inant. En chësc ann él ince sté (y é dötaurela ciamó) poscibl da comané la cronica tres Facebook sön la plata dla ...

Un gran laoro, fato da anes, par fei conosce ra parlada, ra storia, ra cultura de chesta vales. Una bonora intiera a contà de i zento ane de ra bandiera verde, bianca e zeleste
Tropa otes no śon adora a capì ce na fortuna che ón in Anpezo de aé na radio nostra, intendo dì Radio Cortina.

Deplù te la edizion dl 29 de mei

Ulà ele dute chële bandiere che l eva sté taché fora per le referendum del 2007?
Sto ann toma i 100 agn da cánche l'é nasciuda de la bandiera ladina. Enchëstadì m'é tomé ite na picola consciderazion.

Deplù te la edizion dl 29 de mei

La burta neva che se se spetèa é stata ofizialisèda: l gran event sportif fascian l'é stat sburlà de n an.
Desche duta la manifestazions sportives, e no, che bina ensema n muion de jent, ence l maor event de corsa agonistica te Fascia l'à cognù zeder al Covid-19 e a la normes de prevenzion leèdes al virus. Nesciun travert sun Crepa Neigra per l Vertical, nia zig-zag su per la sforcela de Pordoi per la Skyrace, nia roda ladina d'intorn l Sela per l'Ultra Trail. Ai 20 de mé l'é stat publicà su Youtube, e portà coscita ence su la piates di social Facebook e Instagram ofizièles de l'event, n filmat ...

Ponc de ududa mustrei su dal Lizeum d’Ert Cademia y dala Scola prufesciunela per l artejanat artistich de Urtijëi. N ressumé de lëures y proiec fac via per l ann de scola. Da udëi mo nchin a n dumënia ai 31 de mei. L ne n’ie nia stat n ann de scola coche n auter, chël da chëst ann, davia che per gauja dl coronavirus àn messù stlù la scoles passa trëi mënsc dant. Truep proiec ie nsci restei a mesa streda, nia stluc ju defin, truepa prejentazions – tlo y oradecà – ne n’à nia pudù unì fates. N à ...

Ince sce al é la crisa Corona él ofertes da d'isté por mituns y jogn. Mo al n’é nia assá personal. L'assessur Achammer y l'assessur Alfreider spera che al sides porsones volontares danter le personal
Te n valgönes edemes scomëncel les önesc edemes de vacanzes da d'isté por mituns y mitans, jogn y jones. Scebëgn che al é la crisa Corona él assoziaziuns y uniuns d'ütl publich che mët a jí, en colaboraziun cun cotan de Comuns, ofertes desvalies d'assistënza da d'isté. L'obietif é chël da ester bogn da garantí plü co mai l'assistënza ai mituns de geniturs che mëss lauré tratan le tëmp de vacanza.
Mo l'organisaziun é döt ater co scëmpla porvia dla situaziun d'emergënza Corona. ...

Ti prim cin’-sies dejeneies dl Nuefcënt se lecòrden coche via per l’ena dan Pasca de Mei univa a pe ite per nosta valeda, tlaman te uni cësa, i capuzineri di cunvënc de Tluses, per nëus mëndres cunesciui coche i capuzineri dala varëtes. I ova scumencià a jì a petlé, do che ala fin dl 1800 ova la gran eghes per plu iedesc (tl 1882–1885–1888 – 1893 y dantaldut ai 9 de agost dl 1921) zarà nce a Tluses cëses y puenc, dlutian la pertes plu basses, nsci che nce la dlieja y i cunvënc ntëurvia fova n ...

La jona Bettina Grünfelder d’Al Plan é stada por val’ mëisc tl’America y ti é sciampada al "lockdown" talian, mo da gní zoruch éra stada döra. Süa esperiënza
Jí tl’America é forsc le some de tröc jogn. En chësc ann ti ára toché a Bettina Grünfelder d’Al Plan, che é piada ia de forá por jí impröma tl Canada y spo jö ti USA. Zënza orëi, ti éra insciö sciampada a döt le patatrac che é salté fora tla Talia por gauja dl coronavirus: degun "lockdown", degun bombardamënt mediatich y social-mediatich sön le Covid. Le virus é sambëgn ince rové laía, mo les mosöres ne n’é nia stades tan rigoroses, sciöche ara cunta. Ai pröms de ma éra spo piada zoruch y le ...

Un outro donatio par ra benemerita asociazion de ra Crosc bianca; chesto el rua da ra istituzion pi vecia del paes
Da ra Regoles d'Anpezo rua 15mile euro par ra sezion de ra Crosc bianca, par i dì gramarzé del laoro che chesta asociazion ra fesc par duta ra comunità, fata da ra śente del paes e da i foreste.

Deplù te la edizion dl 29 de mei

I servisc no i eva plù stei fac a gauja del lockdown
El lockdown a gauja del Coronavirus per le scole l eva scomencé bele ai 23 de fauré. I tosac i eva a cesa per le vacánze da carlescé cánche l alarm e i prumsc de la pandemia piada via da la Cina i ruáva tres plù damprò.

Deplù te la edizion dl 29 de mei

Ra và meo par ra marescia, ma ades 'l é festide par i Mondiai de schie: par ese segure che duto vade polito, i à domandà de i fei de marzo del 2022. Ra Fis ra dijarà ra soa el 1 de luio. Inze 'l paes 'l é manco marade e ades se varda a ra stajon che rua
Sta marescia Covid-19 r'é drio a pasà, anche inze 'l paes de Anpezo, ma ra lascia 'na coda negra.

Deplù te la edizion dl 29 de mei

L intervent pensé per l abatiment de le bariere architetoniche
De laoré fora la Cesa de Comun se n descor da agn. Velche ensomiáva che assa podù pié via cánche, ntel 2008, l'enlouta aministrazion Pezzei l'ava destiné e metù da pert 1 milion de euro encassei grazie a na pere­cuazion conzeduda su na śona de la lotizazion dea Precumon per ie mudé la destinazion da alberghier a residenzial.

Deplù te la edizion dl 29 de mei