L’autism é sciöche tantes d’atres na maratia che é n pü’ sön ur dla discusciun. Sce an n’é propi atocá diretamënter o indiretamënter, ne se dán nia saurí jö impara. Ara se trata de na maratia che vëgn bele a löm da pici y resta por döta la vita. Ara gaujëia de vigni sort de desturbs neurobiologics, che comporta dificoltés tla comunicaziun, tla interaziun soziala, ti comportamënc y interesc. Dlungia chisc sintoms, pól ince gní a s’al dé desturbs sensoriai, problems da dormí, cun le mangé, pücia autonomia personala cina a agressivité, che s’oj nia dainré cuntra se instësc.
Les families che á n te’ caje te ciasa é confrontades cun de vigni sort de dificoltés y nia dainré cun pücia comprenjiun.
Informé y porté a conescënza les situaziuns é n compit che assoziaziuns desvalies s’á scrit sön la bandira. Insciö p. ej. l’assoziaziun "Noi Uniti per l’autismo Pordenone". Tl diretif él laite ince Valentino Gregoris, instës pere de n jonn autistich, che conësc avisa la realté y i bojëgns da vignidé dles porsones y dles families atocades. Por mëte a löm chisc debojëgns, s’ál studié fora na iniziativa particolara, batiada cun l’inom "Autismo percorso di vita". Dal 2018 incá s’ál vigni ann metü sön tru te na marcia de cënc de chilometri, olache al é rové te paisc y cités por incunté families, assoziaziuns y aministraziuns, cun le fin da sensibilisé sön la tematica, informé sön la situaziun y sambëgn ince arjunje vare do vare na maturaziun y na majera atenziun tla sozieté por les porsones autistiches. Iniann él pié ia ai 21 d’agost da San Vito al Tagliamento, por rové cina Strasburg, sënta dl Parlamënt Europeich. Cater stac, vintetrëi tapes, 684,8 km.
"I ne podun nia isolé chëstes porsones"Valentino Gregoris é en chësc de ince rové tla Ladinia. Ai 25 d’agost a Cortina d’Ampëz, ai 26 él jü inant cina a La Ila, ai 27 cina Antermëia. A La Ila ál incunté ince l’aministraziun comunala cun le vizeombolt Christian Pedevilla y l’assessuria al sozial Edit Dapoz. A d’ëra ti ál respognü a valgünes domandes sön la iniziativa y i fins che stá doía.
La intervista podëise lí t’La Usc di Ladins di 9 de setëmber
